نکات طلایی رشاء و ارتشاء (ماده ۵۹۲ به بعد قانون مجازات اسلامی):
✒️ ۱. ماهیت جرم:
رشاء = رشوه دادن
ارتشاء = رشوه گرفتن
🔸 هر دو جرم مستقل‌اند و تحقق یکی، منوط به تحقق دیگری نیست.
✒️ ۲. شرط تحقق جرم:
✅ وجود سمت اداری یا قضایی در مرتشی (گیرنده) شرط اساسی است.
اگر گیرنده کارمند یا قاضی نباشد، جرم ارتشاء محقق نمی‌شود.
✒️ ۳. ماهیت مالی رشوه:
رشوه باید مالی باشد (پول، مال، سند پرداخت وجه).
❌ وعده ازدواج، رابطه جنسی، دوستی و… جزء رشوه محسوب نمی‌شود. (جنبه کیفری دیگری ممکن است داشته باشد)
✒️ ۴. کامل بودن جرم:
✅ حتی اگر مال داده‌شده نقد نشود یا چک برگشت بخورد یا هنوز وصول نشده باشد،
باز هم جرم تام محسوب می‌شود، نه شروع به جرم!
✒️ ۵. تأثیر مبلغ در مجازات:
میزان رشوه در تشدید یا تخفیف مجازات مرتشی تأثیرگذار است ولی در اصل تحقق جرم اثری ندارد.
✒️ ۶. رشوه‌دهنده ممکن است معاف شود:
اگر رشوه‌دهنده پیش از کشف جرم، موضوع را افشا کند و همکاری کند، ممکن است از مجازات معاف شود.
✒️ ۷. نوع جرم:
هر دو جرم تعزیری و از نوع مستقل هستند؛ حتی اگر یکی از طرفین معاف شود، طرف دیگر قابل تعقیب است.
✒️ ۸. شخص حقوقی هم ممکن است مرتکب شود:
اگر رشوه به نفع شرکت یا مؤسسه داده یا گرفته شود، امکان تعقیب شخص حقوقی هم وجود دارد.
